Katar czyli wrusowy nieżyt nosa jest najczęstszą chorobą wieku dziecięcego.
Jest typowym objawem przeziębienia. U dzieci katar trwa zwykle około 10 dni, a u kilkunastu procent ponad 2 tygodnie, jednak przed wyzdrowieniem może dojść do ponownego zakażenia. Małe przedszkolaki przez pół roku potrafią być zakatarzone.
Etapy kataru
- Początkowo z nosa wypływa przejrzysta wydzielina, która następnie przechodzi w gęstniejący śluzowo-ropny katar utrzymu jący się przez 5-7 dni.
- Zielony jego kolor nie musi świadczyć o zakażeniu bakteryjnym.
- Rodzice widzą katar wypływający z nosa, ale w rzeczywistości stan zapalny obejmuje również połączone z jamami nosa zatoki.
Zapalenie zatok
- Badania wskazują, że prawie u 90% chorych z katarem infekcyjnym obserwuje się objawy ze strony zatok.
- Do zapalenia zatok dochodzi, kiedy między zatokami, a nosem powietrze nie może swobodnie przepływać i śluz nie ma naturalnego ujścia z zatok.
- Praktycznie tak się zdarza gdy istnieje jakakolwiek blokada nosa.
- Niedrożność nosa może być również wywołana obrzękiem alergicznym śluzówki nosa, przerośniętym migdałkiem gardłowym oraz ewentualnymi wadami rozwojowymi nosa i zatok.
- Wspomniane blokady sprzyjają zakażeniom, a zakażenie je nasila.
- Występuje błędne koło zapalenia zatok wydłużające i nasilające chorobę.
Jak zwalczyć katar?
- Przeziębienie trwa do 10 dni.
- Natomiast stan zapalny dłuższy niż 10 dni, ale krótszy niż 12 tygodni, lub przebiegający z nasileniem objawów po 5 dniach nazywamy ostrym niewirusowym zapaleniem jam nosowych i zatok przynosowych.
- Długo utrzymująca się blokada nosa u zakatarzonego dziecka z często towarzyszącym bólem twarzy i osłabieniem węch u wskazuje, że już doszło do zajęcia zatok.
- Może również występować gorączka, kaszel i nieprzyjemny zapach z ust.
Kiedy do lekarza?
- Kataru nie należy lekceważyć, ale nie ma powodu od razu prowadzić dziecko, bez innych niepokojących objawów, do lekarza.
- Zadbanie o zdrowy klimat oraz skuteczne udrażnianie nosa i zatok są podstawą domowego leczenia.
- Po pierwsze, wszyscy wokoło muszą być zdrowi, zachowywać zasady higieny i unikać zarażenia się od dziecka.
- Zdrowego klimatu należy szukać w domu. Pokoje muszą być wietrzone, nie wolno palić papierosów!
- Optymalna temperatura w domu wynosi 19-20 o C, a wilgotność 50-60%.
- Dziecko idące z katarem do szkoły lub przedszkola, wróci w gorszym stanie i jeszcze ma okazje zarażać innych.
Jak leczyć katar?
- Przeziębiony malec powinien wypijać więcej wody, herbatek owocowych oraz chudych rosołków.
- Bardzo ważne są ciepłe stopy. Stary sposób moczenia nóg w ciepłej wodzie ma sens.
- W celu złagodzenia objawów chorobowych stosuje się leki o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym i przeciwgorączkowym (ibuprofen).
- Nos należy czyścić skutecznie ale delikatnie. Próby mocnego wydmuchiwania przez obrzęknięte przewody nosa prowadzą do wtłaczania wydzieliny w odwrotnym kierunku, tzn.: do zatok oraz uszu.
- Wskazane jest wypłukiwanie zalegającego śluzu hipertonicznymi roztworami wodnymi. Preparaty upłynniające śluz ułatwiają oczyszczanie nosa i zatok.
Kropelki do nosa
- Powszechnie stosowane krople zmniejszające obrzęk śluzówki nosa nie mogą być zakraplane dłużej niż 5 dni.
- Jako że 90% zakażeń w obrębie nosa i zatok przynosowych to zakażenia wirusowe, antybiotyki nie przynoszą pożądanych rezultatów, a wręcz mogą zaszkodzić pacjentowi.
- Jednakże jeśli po 5-7 dniach samodzielnego leczenia dolegliwości są nadal odczuwane, a tym bardziej jeśli się nasilają, to niezbędna będzie wizyta u lekarza.
- Pilnej, wcześniejszej wizyty wymaga choroba przebiegająca z gorączką powyżej 39°C wraz z bólem głowy lub twarzy oraz katarem, nie tylko zielonym, ale i cuchnącym.
- Podobnie należy zgłosić się do lekarza gdy pojawia się ból ucha. Mogą zaistnieć wskazania do antybiotykoterapii.
Skutki nieleczenia kataru
- Długotrwały, nieleczony stan zapalny może doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia błony śluzowej i pokrywających ją rzęsek.
- Zaś przekrwienie i zastój żylny utrudniają walkę z zakażeniem i w efekcie dochodzi do rozwoju przewlekłego zapalenia.
- Poważniejsze powikłania ostrego bakteryjnego zapalenia zatok przynosowych są na szczęście rzadkością, ale wiążą się z powstawaniem ropni w okolicznych tkankach.
Radził Doktor Marek Pleskot, lekarz dzieci, który od od 22 lat prowadzi gabinet pediatryczny. Wie o co pytają rodzice i wie czego zwykle nie zdążą wytłumaczyć inni lekarze.
[…] Więcej o katarze przeczytaj tutaj. […]