Kaszel to częsta dolegliwość u dzieci. Warto wiedzieć więcej na ten temat, po to by móc lepiej pomóc dziecku, jak również opowiedzieć o nim podczas wizyty lekarskiej.
Kaszel suchy
- bez wydzieliny (dziecko kaszląc nie odkrztusza wydzieliny)
- częsty i uporczywy
- występuje z dużym nasileniem
- może powodować bóle brzucha, ponieważ częste kasłanie osłabia przeponę
- czasami powoduje ból w klatce piersiowej
Kaszel mokry
- występuje, gdy towarzyszy mu odkrztuszanie wydzieliny
- małe dziecko nie potrafi jej wypluć
- najbardziej intensywny jest rano
- wydzielina może być koloru białego, żółtego lub zielonego, czasami może zawierać niewielką ilość krwi
Kaszel szczekający
- powoduje trudności we wdechu – duszność wdechowa
- suchy i bardzo męczący
- przypomina szczekanie psa
- nasila się po położeniu do łóżka i rozgrzaniu
- powoduje ból gardła
- dziecko może być niespokojne
Przyczyny kaszlu
Przeziębienie
Powstały stan zapalny powoduje podrażnienie i obrzęk błony śluzowej dróg oddechowych. Występuje ból gardła i podwyższona temperatura. W pierwszej fazie kaszel jest suchy, po kilku dniach przechodzi w mokry, z wydzieliną śluzową (bezbarwną) lub śluzowo-ropną.
Sposoby na kaszel
Dobrym domowym sposobem jest zakraplanie do nosa dziecka soli fizjologicznej lub morskiej i podawanie dużej ilość płynów do picia. Staramy się nie przegrzewać dziecka i kładziemy wyżej, aby wydzielina nie spływała do gardła. Nawilżamy powietrze w pokoju i i utrzymujemy umiarkowaną temperaturę. Przeziębienie zazwyczaj nie wymaga pilnej wizyty u pediatry, jednak warto zgłosić się do lekarza, w celu uzgodnienia z nim, jakie leki hamujące kaszel podać dziecku.
Kiedy przeziębienie pojawia się u noworodków i niemowląt konieczna jest wizyta u lekarza. U takich maluchów przeziębienie może mieć wiele powikłań.
Infekcje wirusowe
W infekcjach wirusowych występują dwie fazy kaszlu: suchy i po kilku dniach mokry.
Jednak u małych dzieci może utrzymywać się późna reakcja alergiczna, która przejawia się kaszlem, w wyniku nadreaktywności oskrzeli. Kaszel trwa do 4-6 tygodni po chorobie. Czasami kaszlowi towarzyszy świst wydechowy. Kaszel nasila się najczęściej w ciepłych i nagrzanych pomieszczeniach i po wysiłku fizycznym, po spożyciu gorącego posiłku.
Zapalenie oskrzeli
Przy wirusowym zapaleniu oskrzeli oprócz kaszlu pojawia się gorączka i wydzielina. Dziecko więcej kaszle rano. Konieczna jest wizyta u pediatry, który zadecyduje jaki syrop wykrztuśny podać. Dostępne są ziołowe bez recepty (pod warunkiem, że dziecko nie jest uczulone na trawy czy chwasty), lub zapisane przez lekarza. Syrop wykrztuśny umożliwia rozrzedzenie gęstej wydzieliny i ułatwia jej odkrztuszanie. Syropu nie podajemy przed samym snem, a odpowiednio wcześniej, aby dziecko spokojnie przespało noc. Oklepywanie klatki piersiowej to sposób na łatwiejsze odrywanie się śluzu od ściany oskrzeli i jego odkrztuszanie.
U dzieci powyżej 6. miesiąca życia można stosować maści rozgrzewające. Jednak wybieramy takie, które nie mają intensywnego zapachu, który może powodować nasilenie kaszlu.
Kiedy pojawia się gęsta ropna wydzielina oznacza to, że mamy do czynienia z zakażeniem bakteryjnym. Przebiega ono znacznie ciężej niż w zakażeniach wirusowych. Zdarza się, że dziecko połyka wydzielinę, a potem wymiotuje, co dodatkowo je męczy i pogarsza jego stan zdrowia.
Zapalenia krtani lub tchawicy
Występuje bardzo charakterystyczny kaszel szczekający. Zazwyczaj występuje razem z dusznością i trudnościami podczas wdechu i jest charakterystyczny przy zapalenie krtani i /lub tchawicy. Kaszel jest suchy, męczący i bardzo intensywny po rozgrzaniu się. Dziecko jest niespokojne, bo odczuwa ból gardła, ma problemy z wciągnięciem powietrza, które dodatkowo nasila kaszel. Konieczna jest pomoc lekarska, najlepiej wizyta domowa. Konieczne też jest nawilżenie powietrza.
Kiedy konieczna jest konsultacja z pediatrą?
- gdy razem z kaszlem występuje wysoka gorączka, dreszcze, niepokój
- jeśli przy oddychaniu występuje ból, a wydzielina z dróg oddechowych ma kolor żółty, zielony i/lub zawiera krew
- jeśli kaszel występuje z dużym nasileniem, uniemożliwia wykonywanie codziennych zadań i nie pozwala dziecku zasnąć w nocy
- kiedy leczenie bez konsultacji lekarskiej nie przynosi poprawy stanu zdrowia
Kiedy koniecznie należy wezwać karetkę do dziecka?
- kiedy dochodzi do utraty oddechu, dziecko robi się blade lub wokół ust pojawi sinica – koniecznie wzywaj karetkę do domu!
Inne przyczyny kaszlu:
Astma oskrzelowa
Kaszel występuje nagle, nie ma związku z infekcją, poprzedzony jest męczącym napadem duszności. Nie obserwuje się obfitego wykrztuszania, czasami występuje lepka, zbita plwocina.
Alergia
Kaszel jest suchy, płytki, męczący, z towarzyszącym kichaniem i wodnistym katarem oraz uczuciem zatkania nosa.
Ciało obce w oskrzelach
Kaszlowi towarzyszą objawy duszenia. Czasami pojawia się świst lub furczenia.
Palenie papierosów w otoczeniu dziecka
Typowe jest pokasływanie. Należy pamiętać, że drażniąco działa też ubranie przesiąknięte dymem tytoniowym.
Ząbkowanie
Do ukończenia 1. roku życia nadmiar śliny, towarzyszący wyrzynaniu się zębów, może powodować pokasływanie – bez konsekwencji dla zdrowia.
Nauka mowy
Gdy niemowlę ćwiczy wydawanie nowych dźwięków, może pokasływać – czasami aż do niegroźnego zakrztuszenia.
Radził Doktor Marek Pleskot, lekarz dzieci, który od od 22 lat prowadzi gabinet pediatryczny. Wie o co pytają rodzice i wie czego zwykle nie zdążą wytłumaczyć inni lekarze.
