Strona główna Aktualności Bóle brzucha u dzieci – skąd się biorą i na co zwrócić...

Bóle brzucha u dzieci – skąd się biorą i na co zwrócić uwagę?

0
Photo giu-vicente
Photo giu-vicente

Czym są spowodowane bóle brzucha?

Dolegliwości mogą być spowodowane przez stany zapalne, choroby zakaźne lub metaboliczne; szczególnej uwagi wymagają ostre bóle brzucha z towarzyszącymi nudnościami, wymiotami, gorączką oraz krwawieniem z przewodu pokarmowego.

Ból czy pobolewanie?

Znacznie częściej występują jednak tylko pobolewania, bez dodatkowych dolegliwości. Nawracający ból brzucha zgłasza nawet 25% dzieci w wieku szkolnym; w ponad 90% przypadków przyczyna pozostaje nieuchwytna. Pediatra rozpoznaje wówczas czynnościowe zaburzenia przewodu pokarmowego.

Ból czynnościowy

  • Pojawia się okresowo, bez związku z posiłkami i aktywnością, i nie jest na tyle silny, aby obudzić pacjenta ze snu.
  • Umiejscowiony jest zwykle w okolicy pępka.
  • Ustępuje samoistnie, nie leczony.
  • Dziecko rośnie i rozwija się prawidłowo, przeprowadzone badania nie wykazują zmian anatomicznych, biochemicznych, zapalnych czy infekcyjnych, które mogłyby tłumaczyć objawy.
  • W XXI wieku w diagnostyce nawracających bólów brzucha najistotniejsze znaczenie ma nadal dokładnie zebrany wywiad i szczegółowe badanie lekarskie.

Pamiętnik bolibrzuszka

Od nastolatków „intymną” część wywiadu lekarz powinien zbierać pod nieobecność ich ojca i matki, u dzieci młodszych natomiast bardzo istotne znaczenie mają obserwacje rodziców. Przydatne jest systematyczne zapisywanie obserwowanych objawów w formie „pamiętnika bolibrzuszka”, który można następnie przedstawić lekarzowi. W tym pamiętniku – ankiecie należy notować daty kolejnych epizodów oraz uwzględnić:

  • występowanie w rodzinie chorób przewodu pokarmowego, jak nieswoiste zapalenia jelit, celiakia, polipowatość i inne,
  • przewlekłą utrata apetytu, zmęczenie lub inne niepokojące objawy,
  • dietę dziecka,
  • wiek dziecka, w którym po raz pierwszy pojawiły się nawracające bóle brzucha – czy nie występowały przed czwartym rokiem życia,
  • pory dnia, w których bóle występowały, czy budziły ze snu
  • sytuacje, w których pojawiały się dolegliwości i czy były związane z określonymi pokarmami,
  • lokalizację bólu, czy umiejscowiony jest poza okolicą pępka, a szczególnie w prawym dolnym lub górnym kwadrancie jamy brzusznej,
  • czas trwania dolegliwości
  • skala nasilenia bólu: + dziecko zgłasza ból, bez widocznych objawów, ++ widać cierpienie, +++ płacze z bólu,
  • konieczność podania leków przeciwbólowych i reakcja na nie
  • absencja szkolna i zaburzenie codziennej aktywności dziecka,
  • znaczne zmniejszenie masy ciała i/lub zahamowanie wzrostu,
  • częstotliwość wypróżnień i konsystencja stolca oraz czy występuje biegunka, zaparcia lub też oddawanie stolca w nocy,
  • występowanie wymiotów, szczególnie rano przed jedze niem lub bardzo nasilonych bądź żółto zabarwionych,
  • gorączka współistniejąca, o niewyjaśnionej przyczynie,
  • krwawienie z przewodu pokarmowego,
  • zaburzenia połykania.

Badanie

  • Lekarz podczas badania powinien zbadać (obmacać) brzuch dziecka i zwróci uwagę, czy narządy wewnętrzne nie są powiększone i czy nie wyczuwa się tworów patologicznych.
  • Sprawdzi reakcje na ucisk i wstrząsanie.
  • Wykluczy przepukliny oraz zmiany około odbytnicze, a także stawowe.
  • Kompleksowo badając pacjenta, oceni jego rozwój i dojrzewanie płciowe.
  • Mając dostarczone przez rodziców informacje, będzie mógł stwierdzić, czy u dziecka nie występują objawy wskazujące na chorobę organiczną.
  • W przypadku podejrzeń zleci morfologię, badanie moczu, badania stolca na krew utajoną oraz ewentualne inne badania specjalistyczne.

Lekarz radzi

Swoim pacjentom zalecam zdrową dietę, uregulowany rytm dnia, więcej aktywności fizycznej i dostateczny wypoczynek nocny. Istnieją badania wskazujące, że zwiększona ilość błonnika w diecie oraz probiotyki łagodzą ból brzucha.

Ponieważ w Polsce niewiele dzieci zjada zalecaną ilość warzyw i owoców – modyfikacja diety wydaje się rozważnym działaniem. Ważne, żeby dzieci zjadały posiłki we właściwych porach, koncentrując się na jedzeniu, a nie na oglądaniu telewizji. Własne obserwacje potwierdzają korzystny wpływ intensywnego wysiłku fizycznego na ogólną kondycję psychofizyczną i zmniejszenie dolegliwości. Wiadomo, że właściwe zarządzanie czasem pozwoli uniknąć niepowodzeń, stresów, a także pozostawi odpowiednią liczbę godzin na nocny odpoczynek.

 

Radził Doktor Marek Pleskot, lekarz dzieci, który od od 22 lat prowadzi gabinet pediatryczny. Wie o co pytają rodzice i wie czego zwykle nie zdążą wytłumaczyć inni lekarze.

 

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here